Poznaj nas

Kiedy zaczęto budowę szkoły, gnieźnianie mówili na przyszło Siódemkę – Szkoła na Kierkowie. Dzięki inicjatywie dyrektorki szkoły Anny Knocińskiej i wsparciu zmarłego niedawno profesora Huberta Palucha na dziedzińcu szkoły odsłonięto tablicę pamiątkową. Czarny granit złotymi literami przypomina o cmentarzu żydowskim.

Fundatorem tablicy był właśnie były rektor GWS Milenium, pracownik naukowy głęboko przesiąknięty ideami solidarnościowym i humanizmem, gdyby dożył wydarzenia, zapewne byłby jednym z odsłaniających. To jego wsparcie było motorem do działań edukacyjnych wśród uczniów i samego upamiętnienia. Dyrektorce placówki Annie Knocińskiej udało się do współpracy w projekcie pozyskać Muzeum Początków Państwa Polskiego w Gnieźnie. Dyrektor Muzeum dr Michał Bogacki bez wahania podjął temat i powierzył to zadanie Muzealnemu Detektywowi, czyli Jarosławowi Mikołajczykowi – edukatorowi MPPP, radnemu miejskiemu.

Katarzyna Białas – Paluch wraz z wiceprzewodniczącą Związku Gmin Wyznaniowych Żydowskich w RP Alicją Bromberg-Konus odsłoniły tablicę, która będzie świadectwem wspólnej przeszłości: Polaków, Żydów i Niemców w Gnieźnie.

Opodal żydowskiego kirkutu wznosił się cmentarz ewangelicki, stąd pobliski park nazwano Parkiem Trzech Kultur. To jednak przypomnienie, że historii, która nierozerwalnie wiąże teren obecnej szkoły z szczególną ziemią w kulturze żydów mieszkających kiedyś w Gnieźnie. – Od początku zależy nam na tym, żeby nasi uczniowie wyrośli na ludzi przepełnionych tolerancją. Przecież nasza szkoła jest wielokulturowa. Mamy wśród uczniów, takich, którzy pochodzą z różnych środowisk i narodowości. Mamy uczniów dotkniętych doświadczeniami migracyjnymi i wyznającymi swoją wiarę w trzech różnych religii. Dlatego to bardzo ważne, byśmy ich uczyli szacunku do innych kultur i wyznań. W takim właśnie duchu przygotowywaliśmy się na ten dzień. Dzięki Muzeum Początków Państwa Polskiego w Gnieźnie nie pominęliśmy też aspektu historycznego i tożsamościowego – powiedziała Anna Knocińska dyrektorka SP nr 7 im. Powstańców Wielkopolskich. Na wagę aspektu edukacyjnego i wychowawczego zwracał też uwagę prezydent Gniezna Michał Powałowski.

Przedtem jednak pozwolił sobie na osobisty akcent, podkreślając, że sam był uczniem, a potem nauczycielem „Siódemki” – Odsłonięcie tej tablicy ma symboliczne znaczenie, jednak niezaprzeczalnie z drugiej strony to ważne wydarzenie przede wszystkim dla społeczności szkolnej, ale także gnieźnieńskiej. Przywracamy bowiem pamięć o tych miejscach, które kiedyś w naszej historii funkcjonowały były jej częścią. Ślady po społeczności żydowskiej w Gnieźnie są, choć je często mijamy i zapominamy o nich. Choć praktycznie zanikła, jednak społeczność ta współtworzyła to miasto, warto zachować o tym, pamięć – mówił Michał Powałowski – prezydent Gniezna.

Wśród gości znaleźli się duchowni katoliccy, Gminę Wyznaniową Żydowską reprezentowała wiceprzewodnicząca Alicja Bromberg-Kobus. W ubiegłym roku wspierała działania Interaktywnego Muzeum Gniezna, Dziś podkreślała, że cieszy ją to co, zaczyna się dziać w Gnieźnie. – W ubiegłym roku, byliśmy zaproszeni na wspaniałe spotkanie dotyczące mniejszości żydowskiej w Gnieźnie, wtedy Muzeum pokazywało piękną fontannę i pan Jarek opowiadał z Rafałem Wichniewiczem o życiu gnieźnieńskich Żydów. Dla nas to zawsze jest ogromna radość, ja jestem ogromnie wdzięczna za pamięć. Jestem bardzo szczęśliwa. Kiedy któreś z miast, miasteczek i gmin podejmuje się renowacji czy tak jak tu upamiętnienia cmentarza, jest to dla mnie największa rzecz na świecie. Za ufundowanie tej tablicy dziękuję panu Paluchowi, którego już z nami nie ma. To, co zrobił dla upamiętnienia społeczności żydowskiej, świadczy o godności tego człowieka, o jego szacunku dla innej religii. To jest piękne. Wierzę, że Bóg mu ze wszechmiar błogosławi – mówiła między innymi Alicja Bromberg-Kobus z Gminy Żydowskiej z Poznania.

- Muzeum zostało zaproszone do współpracy przez inicjatorkę uroczystości dyrektorkę Annę Knocińską. Od początku było wiadomo, że to temat dla Muzealnego Detektywa i Interaktywnego Muzeum Gniezna. Szkoła Podstawowa nr 7 często uczestniczy w naszych projektach, więc tym bardziej nie widzieliśmy z dyrektorem Bogackim innej reakcji niż decyzja: robimy to – powiedział Jarek Mikołajczyk. – To, co wydaje się mi niezwykle ważne, to przygotowanie edukacyjne, w formie warsztatów. Pokazanie uczniom, że tu w tej konkretnej sytuacji chodzi tak naprawdę o historię sąsiadów naszych babć i dziadków, a raczej prababć i pradziadków. Nie wiąże się to w żaden sposób z absurdami geopolityki. Miłość do miasta powinna nieść otwartość. Gniezno było przez ponad 100 lat miastem pogranicza. Wielokulturowość to część naszej tożsamości, naszej historii. Zawsze przeżywam tak samo wszelkie przejawy pamięci o życiu ludzi tego Miasteczka. Szczególnie bliskie mi są te fyrtle, których nazwy mają jasne dla nas pochodzenie. Tak jak Kierkowo, ja przez lata mieszkałem nieopodal. Na Budulcu. I to Kierkowo wraz z przyległym parkiem było naszym miejscem zabaw. Dopiero po latach dowiedziałem się, że nazwa ta wywodzi się od słów „kirchof” „kirkut”, które oznaczało cmentarz, pierwsze w języku niemieckim drugie żydowskim. Myślę, że to, co się wydarzyło dziś, ale i poprzedzająca odsłonięcie akcja edukacyjna to w pełni ze strony muzeum realizacja idei IMG. Prywatnie tak też postrzegam swoje przewodniczenie Komisji Promocji Kultury i Turystyki, nie tylko ograniczone do prowadzenia posiedzeń ale do codziennego działania, na rzecz pamięci kulturowej i tożsamości – dodał Muzealny Detektyw.

Wyróżnikiem wydarzenia było kompleksowe: kulturowe, tożsamościowe i historyczne działanie edukacyjne. Dzięki temu Siódemka mogła swoim uczniom zaoferować niepowtarzalne warsztaty regionalistyczne na temat właśnie historii kultury żydowskiej w Gnieźnie. Jarosław Mikołajczyk jako jeden z uczniów mistrzyni tej dziedziny Anny Małeckiej-Beiersdorf z Krakowa dzielił się swoją wiedzą z nauczycielką plastyki z SP 7 Joanną Sobczak. Kiedy już uczniowie uczestniczyli w warsztatach, edukator muzealny wprowadzał przede wszystkim w teorię oraz obecność i znaczenie sąsiedztwa Żydów w Gnieźnie a Joanna Sobczak przejęła stronę praktyczną. Prace powstałe podczas zajęć dziś można zobaczyć w przestrzeni szkoły. Muzeum także pokazało niewielka ekspozycję judaików ze swoich zbiorów.