Zobacz też

Czy historia może ujawnić się podczas spaceru w malowniczych lasach czy nad jeziorami? Okazuje się, że tak, a nasze Muzeum jest tego doskonałym przykładem. Dzięki skarbowi znalezionemu w lasach Wielkopolski, możemy odkryć fascynujący świat społeczności kultury łużyckiej, żyjącej tu prawie 3 tysiące lat temu.

Prezentowany przedmiot, który podziwiać można w Muzeum Początków Państwa Polskiego w Gnieźnie na wystawie stałej „Gniezno. Stąd do przeszłości”, to ozdoba naramienna wykonana z grubego drutu brązowego, skręconego spiralnie w dwa zwoje. Jego powierzchnia zdobiona jest powtarzalnymi kombinacjami grup poprzecznych żłobków, otoczonych ornamentem "wilczych zębów". Oba końce naramiennika przybierają formę spłaszczonych grzybków. Dzięki swoim wymiarom, mógł być noszony na ramieniu.

Ślady działalności kultury łużyckiej przypadają na okres środkowej i młodszej epoki brązu oraz wczesnej epoki żelaza, czyli od ok. 1300 do 500 r. p.n.e. Występują głównie na ziemiach Polski oraz przyległych do nich obszarów innych państw m.in. Czech, Słowacji, Ukrainy, Niemiec. Należy do większego, ogólnoeuropejskiego kręgu kultur pól popielnicowych, ze względu na charakterystyczne cmentarzyska złożone z urn zawierających popioły zmarłych, pochodzące z kremacji. Charakteryzowała się rozwiniętym rolnictwem, hodowlą i rzemiosłem, a także handlem i wymianą towarową z innymi kulturami epoki brązu. Kultura łużycka nie jest tworem jednolitym i dzieli się na wiele grup lokalnych. Jedną z najbardziej znanych osad kultury łużyckiej jest Biskupin. Obszary wokół Gniezna, zwłaszcza nad Małą Wełną, Strugą Gnieźnieńską oraz w południowej części regionu, obfitują w ponad 600 punktów i śladów obecności tej starożytnej społeczności.

Przedmioty takie, jak naramiennik, często były składane w ziemi, jednak w większości przypadków nie miało to charakteru oddania czci zmarłym, a raczej lokowanie wartościowego materiału na później. Cenne były nie tylko jako ozdoby, ale przede wszystkim jako surowiec do wyrobu nowych przedmiotów. Dlatego prawdopodobnie składowali to metalurdzy znający techniki obróbki brązu. Trzeba pamiętać, że na tych terenach nie występowały naturalne złoża miedzi i cyny, a brązy były importowane głównie z terenów Skandynawii.

Naramiennik stanowi luźne, przypadkowe odkrycie, dokonane na wschodnim brzegu jeziora Głęboczek (miejscowość Mielno) przez prywatną osobę. Po procedurze weryfikacji znaleziska i jego okoliczności, naramiennik został początkowo zdeponowany w naszym Muzeum, a następnie w 2021 r. włączony do naszych zbiorów. Dzięki temu mamy okazję podziwiać tę unikatową ozdobę i zgłębiać tajemnice dawnych czasów oraz społeczności mieszkających na okolicznych terenach. 

Spacerując po lasach, czy w okolicach jezior, nawet w naszej najbliższej okolicy, nie tylko korzystamy z piękna natury, ale także mamy okazję odnaleźć fascynujące ślady przeszłości. Przedmioty takie jak nasz naramiennik stanowią nie tylko zabytki, ale także klucze do poznania i zrozumienia dawnych kultur i ich technologii. Dlatego zachęcamy do dalszych eksploracji naszego regionu, gdzie historia może czekać na odkrycie za każdym zakrętem.

A co zrobić jeżeli natrafimy na ślady przeszłości lub mamy ciekawy zabytek w swoich zbiorach? Zapraszamy do zapoznania się ze szczegółami programu „Nie kitraj zabytków” – TUTAJ.