Zobacz też

W historii każdego narodu istnieją momenty, które przypominają o duchu jedności, odwagi i determinacji. Takim wyjątkowym momentem było dążenie do odbudowy Pomnika Bolesława Chrobrego w Gnieźnie, a upamiętnieniem tej doniosłej akcji jest Medal Pamiątkowy, który przypomina o zbiórce pieniędzy oraz wysiłkach, jakie podjęto, by przywrócić pamięć o pierwszym królu Polski.

W latach 1929-1940 w Gnieźnie stał imponujący Pomnik Bolesława Chrobrego, stworzony przez utalentowanego rzeźbiarza Marcina Rożka. Jego istnienie przypominało o chwalebnych dziejach Polski i dziedzictwie Bolesława Chrobrego. Pomnik ten miał związek z 900. rocznicą koronacji pierwszego króla Polski, która przypadała na rok 1925. Komitet pod przewodnictwem biskupa Antoniego Laubitza określał swoją inicjatywę następująco: zamierzony obchód nie ma być tylko ceremonialnym obrzędem uczczenia odległego, historycznego faktu, ale powinien być zarazem potężnem i skutecznem potrząśnięciem sumienia narodowego, złożeniem rachunku włodarstwa przed wielkim Piastem, uprzytomnieniem sobie ciężarku odpowiedzialności za drogi, które obecne pokolenie wykreśla sobie w nowej Polsce (APPOG, Akta miasta Gniezna, sygn. 962, s. 18-19).

Jednak prace artysty opóźniły się, co spowodowało, że uroczyste odsłonięcie pomnika przesunięto. 12 września 1925 r. prezydent Stanisław Wojciechowski oficjalnie zaprezentował efekt prac Marcina Rożka, jednak był to gipsowy model rzeźby, w skali ostatecznej wersji. Dnia 30 maja 1929 r. kolejny prezydent RP, Ignacy Mościcki oficjalnie odsłonił gotowy pomnik. Monument stał w najbliższym sąsiedztwie bazyliki prymasowskiej, na Wzgórzu Lecha. Niestety, pomnik przetrwał tylko do wiosny 1940 roku, kiedy to został zniszczony przez niemieckich okupantów.

W 1981 r., dzięki staraniom Towarzystwa Miłośników Gniezna i zaangażowaniu ówczesnego prezydenta Gniezna, Henryka Jasińskiego, rozpoczęła się inicjatywa odbudowy Pomnika Bolesława Chrobrego. To była wyjątkowa chwila, w której historia złączyła się z teraźniejszością, a dążenie do przywrócenia tego symbolicznego dzieła stało się celem wspólnym dla wielu ludzi. Komitet Odbudowy Pomnika Bolesława Chrobrego pod przewodnictwem Jana Maćkowiaka, wiceprezesa Towarzystwa Miłośników Gniezna, podjął się zbierania funduszy i materiałów niezbędnych do rekonstrukcji pomnika. Kluczową rolę odegrał rzeźbiarz Jerzy Sobociński, który podjął się trudnego zadania odtworzenia posągu króla oraz płaskorzeźb na cokole. Wspierał go Stefan Maćkowiak, sztukator, który kiedyś współpracował przy oryginalnym pomniku autorstwa Marcina Rożka. Efektem wspólnych działań i ogromnego zaangażowania społeczności było uroczyste odsłonięcie zrekonstruowanego Pomnika Bolesława Chrobrego 9 maja 1985 r. Tego dnia, wicepremier PRL Mieczysław Rakowski i wiceprezes Towarzystwa Miłośników Gniezna, Jan Maćkowiak, symbolicznie przywrócili do życia nie tylko posąg króla, ale także pamięć o jedności narodu i jego dumnym dziedzictwie.

Medal Pamiątkowy, który celebruje tę długą i trudną drogę do odbudowy Pomnika Bolesława Chrobrego, jest nie tylko przedmiotem, ale przede wszystkim nośnikiem historii, symboliki i ducha jedności narodu. Na jego awersie widnieją daty "1981" i "1983", które wskazują na okres aktywnej zbiórki funduszy. Rewers medalu przedstawia orła, który jest symbolem polskości, oraz panoramę Gniezna, miasta o długiej historii i głębokim znaczeniu dla narodowej tożsamości, a ponadto – miejsca wydarzenia czyli koronacji w 1025 r.

Ten Medal Pamiątkowy jest świadectwem siły wspólnoty, determinacji do przywracania utraconych skarbów i kształtowania pamięci narodowej. Przypomina o wartościach, które kierują ludźmi dążącymi do odbudowy nie tylko fizycznych struktur, ale także ducha wspólnoty i dziedzictwa. Odbudowa Pomnika Bolesława Chrobrego to dowód na to, że pamięć o historii jest niezwykle ważna dla budowania przyszłości.